İlk İnsan ve İlk Peygamber Hz. Adem(a.s.)
Hz. Adem (a.s.)'in hayatıyla ilgili olarak Kur'an-ı Kerim'de yer alan bilgileri değerlendirmeye devam ediyoruz. Kur'an-ı Kerim ayetlerinden anladığımıza göre İblis yani şeytan büyüklenmesi ve kendi aslını üstün görmesi sebebiyle Allah'ın emrini yerine getirmemişti. Dolayısıyla Hz. Adem'e secde etmemişti.
Aslında İblis'in burada büyüklenmesi ve kendi aslını üstün görmesi birbiriyle bağlantılıdır. Çünkü o kendi aslını üstün görmesi sebebiyle büyüklenmişti. Oysa işin gerçeğinde bir yaratığı üstün kılan onun yaratılıştaki aslı değil, yaratılış gayesine uygun olarak yaptıklarıdır. Allah, kullarını kendisine kulluk görevlerini hakkıyla yerine getirmeleri için yaratmıştır. Yaratılıştaki asıllarını ise Allah kendi isteğine göre seçmiştir. Asıllarından dolayı onlara bir üstünlük vermemiş, ama amellerinden yani yaptıklarından dolayı üstünlük vermektedir.
Şeytanın tutumunun yanlışlığı konusunda bize ulaşan bilgiler, insanlar arasında asıllarına yani soylarına göre bir ayrım yapmanın yanlışlığını da ortaya koymaktadır. Bu tutumun aynı zamanda şeytandan kalma bir anlayış ve gelenek olduğunu söyleyebiliriz. Ama ne yazık ki tarih boyunca insanlık, bu şeytani düşünceden dolayı pek çok sıkıntı çekmiştir. Bazı yerlerde insanlar renklerinin siyah olmasından dolayı aşağılanmış, ikinci veya üçüncü sınıf derecesine düşürülmüştür. Bazı yerlerde de deri renklerine göre olmasa bile ulusal kökenlerine göre ayrıma tabi tutulmuş ve içlerinden bazıları aşağılanmıştır. Oysa insanlar şeytanın söz konusu tutumundan dolayı Allah'ın onu cezalandırması konusu üzerinde düşünmüş ve bundan ibret alabilmiş olsalardı, soyda üstünlük arama saplantısından da kendilerini kurtarabilirlerdi.
Şimdi Allah'ın, kendisine karşı gelerek Adem (a.s.)'e secde emrini yerine getirmemekte direnen şeytanı nasıl cezalandırdığına bir bakalım:
"(Allah): "Öyleyse oradan in. Orada büyüklenmeye hakkın olamaz. Çık. Sen küçük düşürülenlerdensin" dedi." (A'raf suresi, ayet: 13)
Şeytan, Allah'ın emrine itiraz edince Allah da ona işte böyle hitap etti. Bu ayetten anladığımıza göre bu olaydan önce şeytan iyi bir yerde ve iyi bir konumdaydı. Çünkü Allah, itaatsizliği yüzünden kendisine: "Öyleyse oradan in" diye buyurmuştur. Sonra da, kendisine verilen o konumda büyüklenme hakkının olmadığı hatırlatıldı. Çünkü o konum kendisine Allah'ın bir nimetiydi ve o nimetten yararlanırken büyüklük taslayıp, Allah'a karşı gelme hakkı yoktu. Ayrıca o büyüklendiği için Allah da kendisini küçük düşürdü. Demek ki kim, Allah'ın yüceliği karşısında boyun eğmekten kaçınır da büyüklük taslamaya kalkışırsa Allah onu küçük düşürür.
Kur'an-ı Kerim'de şeytanın cezalandırılmasıyla ilgili daha başka ayeti kerimeler de bulunmaktadır. Ancak biz burada Adem (a.s.)'in kıssasını anlattığımızdan şeytanın cezalandırılması konusunun daha fazla ayrıntısına girmeye gerek görmüyoruz.
Allah nasip ederse önümüzdeki sayfada şeytanın Adem (a.s.)'e ve onun soyundan gelenlere düşmanlığı konusu üzerinde duracak, bu konuda Kur'an-ı Kerim'de yer alan bilgileri gözden geçirmeye çalışacağız.